Στην υπερπρολακτιναιμία έχουμε αύξηση των επιπέδων της ορμόνης προλακτίνης στο αίμα. Η προλακτίνη φυσιολογικά διεγείρει την παραγωγή γάλακτος στις λεχωίδες μητέρες. Δια μέσου ενός αρνητικού παλίνδρομου μηχανισμού τα υψηλά επίπεδα προλακτίνης εμποδίζουν στο μεσεγκέφαλο την παραγωγή GnRH (εκλυτικής ορμόνης των γοναδοτροπινών). Αυτό πάλι εμποδίζει την έκκριση των γοναδοτροπινών ορμονών της υπόφυσης (FSH, LH) έχοντας σαν αποτέλεσμα τη δυσλειτουργία των ωοθηκών. Ο βαθμός δυσλειτουργίας αυτών αυξάνεται όταν τα επίπεδα της προλακτίνης ανεβαίνουν.
Αυτό είναι μεν καλό κατά τη διάρκεια της λοχείας (η γυναίκα δε μένει εύκολα έγκυος όταν θηλάζει), από την άλλη όμως δημιουργεί ανωμαλίες του κύκλου και υπογονιμότητα.

• Η οργανική υπερπρολακτιναιμία, η οποία προκαλείται από τα μακροπρολακτινώματα της υπόφυσης.

Σε επίπεδα προλακτίνης πάνω από 50 ng/ml, ανευρίσκεται με μεγάλη πιθανότητα ένα προλακτίνωμα ως αίτιο. Η διάγνωση σήμερα τίθεται με τη μαγνητική τομογραφία. Τα προλακτινώματα κατατάσσονται βάσει του μεγέθους τους σε μικροπρολακτινώματα.

Θεραπεία. Το μεγαλύτερο ποσοστό των προλακτινωμάτων μπορεί φαρμακευτικά να θεραπευθεί με φάρμακα που καταστέλλουν την έκκριση της προλακτίνης (μείωση του μεγέθους του προλακτινώματος). Όταν υπάρχουν νευρολογικές διαταραχές (π.χ. μείωση του οπτικού πεδίου όρασης) ή μη ανταπόκριση στα φαρμακευτικά σκευάσματα τότε συνιστάται η χειρουργική αντιμετώπιση αυτών.

• Η λειτουργική υπερπρολακτιναιμία.

Η ονομαζόμενη λειτουργική υπερπρολακτιναιμία είναι πιο συχνή. Τα επίπεδα προλακτίνης ανευρίσκονται κάτω από 50 ng/ml. Πολλοί παράγοντες και διάφορες άλλες επιρροές οδηγούν σε διακυμάνσεις στην έκκριση της προλακτίνης. Οι πιο συχνές αιτίες μιας λειτουργικής υπερπρολακτιναιμίας είναι:

• Συνοδός υπερπρολακτιναιμία σε υποθυρεοειδισμό ή υπερανδρογοναιμία (αύξηση της παραγωγής ανδρικών ορμονών)
• Λήψη φαρμάκων (νευροληπτικά, αντικαταθλιπτικά, αντιόξινα, αντιυπερτασιακά, ηρεμιστικά κ.λπ.)
• Άγχος στον ύπνο
• Ερεθισμός της θηλής μετά από σεξουαλική επαφή

Θεραπεία. Πρώτα αντιμετώπιση του γενεσιουργού παράγοντα.

Εάν μετά από την αντιμετώπιση της αιτίας εξακολουθούν οι ανωμαλίες του κύκλου και οι ανωοθυλακιορρηκτικοί κύκλοι, ενδείκνυται η θεραπευτική αγωγή με τη λήψη φαρμάκων.

Ελπίδες για εγκυμοσύνη

Η διατήρηση των επιπέδων της προλακτίνης σε φυσιολογικά επίπεδα έχει ως αποτέλεσμα φυσιολογικούς ωοθυλακιορρηκτικούς κύκλους και κατά επέκταση αύξηση των πιθανοτήτων μιας επιθυμητής εγκυμοσύνης.